Tragajući za dokumentima iz prošlosti Velike,naišao  sam  na niz interesantih dokumenata o njenom užem i širem okruženju.Impozantan je broj stranih istraživača koji su ostavljali pisane tragove o ovom kraju.Na spisku istraživača od prije 185 godina se pojavljuju  imena francuskih,njemačkih,austrijskih,engleskih,italijanskih profesora univerziteta koji su u ove krajeve stizali kao poznati geolozi,geografi,etnolozi i načnici drugih naučnih profila i interesovanja.